“特洛伊木马” - 互联网安全中的古老战术与现代威胁
Trong lịch sử cổ đại của Trója, thần tượng cổ kích "Trojan Horse" là một chiến thuật huyền bí của Trojans để xâm nhập thành phố của Troia. Ngày nay, trong lịch sử kỹ thuật số và an ninh mạng, "Trojan Horse" lại được dùng để chỉ một loại cực kỳ hiểm hạ của các tấn công mạng: mã độc.
I. Câu chuyện cổ của Trojan Horse
Trong truyện Trója của Homer, Trojans dùng một con ngựa khóe đầy gạo và binh sĩ ẩn giấu bên trong để xâm nhập thành phố của Troia. Khi ngựa khóe được đặt tại cổng thành, Troia không thể phân biệt ra sự khác biệt giữa con ngựa và những chiếc ngựa bình thường. Do đó, họ cho phép ngựa vào thành phố, không biết rằng họ đã cho vào những kẻ thù. Khi binh sĩ bên trong ra khỏi ngựa và mở cổng cho quân đội Thác Tối, thành phố Troia sụp đổ.
Tương tự như vậy, trong lịch sử kỹ thuật số, "Trojan Horse" là một mã độc được gửi đến hệ thống máy tính của mục tiêu dưới dạng một chương trình bình thường hoặc một tệp tin bình thường. Khi người dùng mở tệp hoặc chạy chương trình này, mã độc sẽ được khởi động và tiến hành các hoạt động độc hại như gửi dữ liệu bí mật, gửi mã độc khác đến các máy tính khác, ghi rõ các hành vi của người dùng, hoặc thậm chí là gửi quyền truy cập vào hệ thống cho kẻ tấn công.
II. Cách hoạt động của mã độc Trojan Horse
Một mã độc Trojan Horse hoạt động thông qua các bước cơ bản sau:
1、Đóng gói: Mã độc được gói dưới dạng một chương trình bình thường hoặc một tệp tin bình thường. Nó có thể có các biểu tượng hình dạng bình thường hoặc có thể được gửi với các liên kết ẩn hoặc các tên tệp được xử lý để tránh các hệ thống phòng tấn công.
2、Khởi động: Khi người dùng mở tệp hoặc chạy chương trình này, mã độc sẽ được khởi động và thực hiện các lệnh ma quỉ để tiến hành các hoạt động độc hại.
3、Tiến hành hoạt động độc hại: Mã độc có thể thực hiện nhiều hoạt động độc hại khác nhau, tùy thuộc vào mục tiêu của kẻ tấn công. Ví dụ: gửi dữ liệu bí mật đến máy chủ kẻ tấn công; gửi mã độc khác đến các máy tính khác; ghi rõ các hành vi của người dùng; thậm chí là gửi quyền truy cập vào hệ thống cho kẻ tấn công.
4、Khủng bố: Nếu mã độc có thể khai thác quyền truy cập cao hơn trên hệ thống mục tiêu, kẻ tấn công có thể khai thác quyền truy cập này để tiến hành các hoạt động khủng bố khác như gửi spam, gửi thư lừa đảo, hoặc thậm chí là giao trộm dữ liệu bí mật từ hệ thống mục tiêu.
III. Cách phòng ngừa Trojan Horse
Để phòng ngừa các mã độc Trojan Horse, có một số biện pháp cơ bản cần được thực hiện:
1、Cập nhật liên tục: Cập nhật phần mềm và hệ thống của bạn liên tục để tránh lỗ hổng bảo mật không được khai thác. Các nhà tấn công thường sử dụng lỗ hổng bảo mật không được khai thác để gửi mã độc.
2、Cảnh sát email và tệp tin: Cài đặt các phần mềm cảnh sát email và tệp tin để phát hiện và khai bỏ các liên kết ẩn hoặc các tệp tin có động cấu hình khác bất thường.
3、Khởi động chương trình từ nguồn đáng tin cậy: Không nên khởi động chương trình từ nguồn không đáng tin cậy hoặc từ liên kết không an toàn. Chỉ khởi động chương trình từ nguồn đáng tin cậy và có thể xác minh an toàn.
4、Dùng ảnh tính: Dùng ảnh tính (antivirus) để phòng ngừa và khai bỏ mã độc. Các ảnh tính có thể cập nhật cơ sở dữ liệu của chúng liên tục để phòng ngừa mã độc mới ra đời.
5、Không mở tệp từ nguồn không xác minh: Không mở tệp từ nguồn không xác minh hoặc từ liên kết không an toàn. Thậm chí là những tệp tin có dạng bình thường và có biểu tượng hình bình thường cũng có thể là mã độc nếu chúng được gửi bởi kẻ tấn công.
IV. Cách phản ứng với Trojan Horse
Nếu bạn bị ảnh hưởng bởi một mã độc Trojan Horse:
Khởi động khắc nghiệm: Khởi động khắc nghiệm (malware removal tool) để tiến hành quét và loại bỏ mã độc từ hệ thống của bạn. Các khắc nghiệm có thể cập nhật cơ sở dữ liệu của chúng liên tục để phòng ngừa mã độc mới ra đời.
Khắc nghiệm ẩn (deep cleaning): Khắc nghiệm ẩn là một quy trình tiêm sâu hơn để loại bỏ mã độc đã gắn vào hệ thống mục tiêu, bao gồm cả các mã độc đã được khởi động và các mã độc khác có thể được khởi động sau này.
Thay đổi mật mã: Nếu bạn cho rằng quyền truy cập đã bị khai thác, hãy thay đổi mật mã cho tài khoản của bạn để tránh khả năng bị tiếp cận bởi kẻ tấn công.
Cập nhật và khắc nghiệm: Cập nhật phần mềm và hệ thống của bạn với phiên bản mới nhất để tránh lỗ hổng bảo mật không được khai thác và để phòng ngừa mã độc mới ra đời. Sau khi khắc nghiệm, hãy chạy ảnh tính để quét và loại bỏ các mã độc còn lại trên hệ thống của bạn.
Ghi chép và phân tích: Ghi chép thông tin về hoạt động của mã độc và phân tích nguồn gốc của nó để tránh bị ảnh hưởng lần nữa và để giúp cảnh sát cho đến kẻ tấn công.
V. Kết luận
Mã độc Trojan Horse là một loại mã độc cực kỳ hiểm hạ với nhiều hình thức khác nhau và có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho người dùng nếu không được phòng ngừa và khắc nghiệm kịp thời. Để phòng ngừa và khắc nghiệm mã độc Trojan Horse, người dùng cần cập nhật liên tục, cảnh sát email và tệp tin, khởi động chương trình từ nguồn đáng tin cậy, dùng ảnh tính, và không mở tệp từ nguồn không xác minh. Nếu bị ảnh hưởng, hãy khởi động khắc nghiệm, thực hiện khắc nghiệm ẩn, thay đổi mật mã, cập nhật phần mềm và hệ thống, ghi chép thông tin và phân tích nguồn gốc của mã độc để tránh bị ảnh hưởng lần nữa. Trong thế giới kỹ thuật số ngày nay, sự cảnh giác và phòng ngừa là chìa khóa để an toàn cho doanh nghiệp và cá nhân của chúng ta.
